فکر سبز - فکری زیبا در حوزه مدیریت فناوری اطلاعات
با عضویت خبر نامه فکر سبز از آخرین اطلاعات و اخبار مدیریت فناوری اطلاعات و ارتباطات آگاه شوید
عضویت شما در خبرنامه ثبت شد
در راستای ارایه تعاریف جدید در صنعت دیتاسنتر ، امروز در مورد دیتاسنتر مطالبی را خدمتتان ارایه خواهم داد .
صنعت دیتاسنتر برای ایجاد توان پاسخکویی به نیازهای روز افزون مشتریان ، ذینفعان و مالکان خود در طول سالیان متمادی تغییرات زیادی را به خود دیده است . این تغییرات در مواقعی باعث تغییر رفتاری و مدیریتی شده و در مواقعی به علل گوناگون باعث ایجاد تغییرات شگرفی در کلیه سطوح این صنعت شده است .
در این مقاله سعی خواهیم کرد یک دید کلی در مورد دیتاسنتر در ذهن شما ایجاد کنیم و سپس روند ایجاد تغییرات پیش گفته را در حد توان این مقاله خدمتتان تشریح کنیم
من این مقاله را شروعی می دانم بر مسیری جدید در جهت ایجاد آگاهی در این صنعت بزرگ .
بخش اول – تعریف دیتاسنتر :
به مجموعهای از سرویس دهنده ها ، زیرساختهای ارتباطی ، امنیتی و تجهیزات الکترونیکی گفته میشود که برای ارایه ، نگهداری و پشتیبانی از سرویسهای تحت شبکه ( اینترنت ، اینترانت ، اکسترانت ) بکار گرفته میشوند.
سازمانها ، شرکتها و افراد میتوانند با به کارگیری سرویسهای ارایه شده از طرف مرکز داده وبگاهها ، اطلاعات و سرویسهای مبنتی بر شبکه خود را بر روی اینترنت ( اینترانت ، اکسترانت ) راهاندازی کنند.
دیتاسنتر ها دارای دسته بندی های مختلفی می باشد که به چند نوع آن اشاره می کنیم ک
۱- کاربری : دیتاسنتر ها بر اساس نوع کاربری که دارند می تواند به عنوان پایگاه برای ارایه سرویس میزبانی وب (Web Hosting) شامل موارد رایج مانند وب سرور، پایگاههای داده، FTP، Email، DNS و … و یا یک پایگاه برای ارایه سرویسهای پست الکترونیک و یا پایگاههای اختصاص اشتراک مکانی و اختصاصی (Colocation and Dedicated Servers) و یا پایگاههای برای ارایه سرویس برنامههای کاربردی (ERP، CRM…) و یا پایگاههای برای ارایه سرویسهای بازی در شبکه در نظر گرفته شوند
۲- اندازه : دیتاسنتر ها بر اساس اندازه استفاده به پنج سطح دیتاسنتر محلی ، دیتاسنتر ایالتی ، دیتاسنتر کشوری ، دیتاسنتر قاره ای و در نهایت دیتاسنتر جهانی دسته بندی کرد
۳- کاربرد : دیتاسنتر از نظر کاربرد به پنج سطح شبکههای سازمانی، تجاری و یا دانشگاهی (Campus) ، شبکههای خصوصی WAN ، فراهم کنندههای سرویس (SP) ، مراکز داده اینترنتی (IDC) و در نهایت مراکز داده فراسازمانی (Extranet) تقسیم بندی می شوند
بر اساس نگرش های عمومی در این صنعت ، دیتاسنتر ها دارای ساختاری شش لایه می باشند . این ساختار بر اساس نوع کاربری ، اندازه و کاربرد دیتاسنر می تواند متغییر باشند .
بخش دوم – ساختار دیتاسنتر :
به صورت کلی ساختار دیتاسنتر ها می تواند شامل قسمتهای زیر باشد.:
-
سیستم شبکه
- تجهیزات شبکه مانند سوییچها، مسیریابها
- تجهیزات امنیتی مانند دیوارههای آتش، IDSها و IPSها، ضدویروسها و سایر سامانههای امنیت شبکه
- سیستم مدیریت و پایش شبکه
- سرویس گرها، شامل انواع سرورها و برنامههای مورد نیاز آنها
-
تجهیزات غیرفعال شبکه
- سیستم کابل کشی و مدیریت کابلها
- چینش و آرایش محیط داخلی مرکز داده
-
سیستمهای نرمافزاری
- سیستمهای امنیت اطلاعات و حفظ امنیت نرمافزار
- سیستمهای مدیریت سیستمهای عامل، بانکهای اطلاعاتی و برنامههای کاربردی
- سیستمهای یکپارچه سازی اطلاعات
-
سیستم توزیع قدرت
-
سیستمهای توزیع قدرت
- سیستم کابل کشی و مدیریت کابلها
- سیستمهای کنترل قدرت
- سیستمهای پشتیبان قدرت
- سیستمهای پایش قدرت و نیرو
-
-
سیستم ذخیرهسازی
- سیستم ذخیرهسازی دادهها
- سیستم پشتیان گیری و نگهداری قابل اطمینان پشتیبانها
- سیستم بازیابی اطلاعات
-
سیستم تأسیسات
- سیستم HVAC
- لوله کشی
-
سیستم فیزیکی
- سیستمهای کنترل دسترسی فیزیکی
- سیستمهای پایش فیزیکی و محیطی
- راه کارهای مقابله با تهدیدات فیزیکی و محیطی
ساختاری ارایه شد در حقیقت ساختاری است که بر اساس نگرش های قبلی به دیتاسنتر به عنوان سایت های کامپیوتری که برای سیستم های بزرگ طراحی و ساخته می شدند ایجاد گردیده بود .
بخش سوم – نگرش استاندارد به دیتاسنتر
از دو دهه قبل صنعت دیتاسنتر دجار تحول عطیمی شد . این تحول نه به لحاظ استفاده از جدیدیرین تجهیزات در دیتاسنترها ، بلمکه به لحاظ نگرشی و پایه ای باعث ایجاد استانداردهای جدید که دارای تعاریف جدید در تمام حوزه ، ساختارها و حتی الزامات و محدودیتها در کلیه مراحل از فاز انکان سنجی دیتاسنتر تا مدیریت و عملیاتی سازی و ختی نگهداری های پیشگیرانه و دوره ای را در بر گرفت
اضافه شدن علم استاندارد و مستندسازی آن به صورت علمی با سنجه ها و مترهای قابل راستی آزمایی عملاً صنعت دیتاسنتر را از یک صنعت دارای نگرش های مهندسی به یک علم ها تِک تبدیل کرد
بخش چهارم – استانداردها :
با تغییر نگرش به دیتاسنتر و تبدیل آن به های تِک ، موسسات و بنیادها و انجمن های غیر انتفاعی به صورت بین المللی و منطقه ای شروع تولید استانداردهای مورد نیاز در این زمینه کردند که در زیر به تعدادی از آنها اشاره می کنیم :
۱- انجمن علمی صنعت ارتباطات ( TIA ) :
انجمن علمی صنعت ارتباطات ( TIA ) برای تعیین راه کارهای عملی برای طراحی و ساخت دیتاسنتر با نگرش اختصاصی در حوزه سامانه های کابل کشی و طراحی شبکه ایجاد شده است .
این استاندارد این انجمن مرجع مهم و تعیین کننده برای نیازمندی های خاص در نواحی عمومی و خصوصی یک دیتاسنتر استاندارد بوده و دارای روش های کاربردی و دستورالعمل های اجرایی می باشد.
یکی از اساسی ترین استانداردهای این انجمن در حوزه دیتاسنتر ، استاندارد ۹۴۲ TIA است که در سال ۲۰۰۵ میلادی توسط این انجمن انتشار یافت .
از مزایای اصلی طراحی مرکز داده مطابق با این استانداردمی توان به مواردی مانند نامگذاری استاندارد قطعات و تجهیزات ، اطمینان از کارکرد بدون اشکال و بدون خرابی ، حفاظت قوی در برابر آسیب های طبیعی یا مصنوعی بشری و قابلیت اطینان و نیز توسعه پذیری و مقیاس پذیری برای مدت زمان طولانی را نام برد . با توجه به تغییرات صورت گرفته در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات و همچنین تکنولوژی تولید تجهیزات در سال ۲۰۱۰ روزآمد سازی گردید . این استاندارد یک مرکز داده را به چهار ناحیه اصلی به شرح ذیل تقسیم می نماید :
۱-۱- اتاق ورودی
۲-۱- اتاق رایانه که خود به چهار ناحیه کوچک تر به نام های ناحیه توزیع اصلی (MDA) ، ناحیه توزیع افقی (HDA) ، ناحیه توزیع دسته بندی شده (ZDA) و ناحیه توزیع تجهیزات (EDA) تقسیم می گردد .
۳-۱- اتاق مخابرات
۴-۱- اتاق تجهیزات مکانیکی و الکتریکی
یکی از مهمترین اقدامات موجود در این استاندارد سطح بندی دیتاسنترها بر اساس TIREهای چهارگانه است .
این سطح بندی بر اساس نوع طراحی زیرساخت دیتاسنتر به شرح ذیل ایجاد شده است :
۱- دیتاسنتر ابتدایی (TIER 1)
۲- دیتاسنتر با اجرای افزونه (TIER 2)
۳- دیتاسنتر با قابلیت نگهداست همزمان (TIER 3)
۴- دیتاسنتر با تحمل بالاترین رده خرابی (TIER 4)
این انجمن برای تکمیل چرخه طراحی ، ساخت و راه اندازی و نگهداری دیتاسنترها استانداردهای دیگری هم به صورت ممکل منتشر نموده است که می توان به گروه مجموعه استاندارد TR برای انجام امور ارتباطات و استانداردهای لازم برای سامانه های و تجهیزات مربوطه در نظر گرفته شده است اشاره نمود .
۲- انجمن سرویس بین المللی مشاوران صنعت ساختمان ( BICSI ) :
انجمن سرویس بینالمللی مشاوران صنعت ساختمان (Building Industry Consulting Service International) در سال ۱۹۷۳ تأسیس شد. این انجمن در زمینه سیستمهای انتقال اطلاعات (InformationTransport Systems) فعالیت دارد. از آنجا که سیستمهای انتقال اطلاعات شامل فناوریهای مربوط به صوت ، داده ، تصویر ، مدیریت پروژه و امنیت است ، این انجمن نیز موارد مربوط به طراحی ، توزیع و نصب این سیستمها در شبکههای مبتنی بر کابلهای مسی و فیبر نوری و همچنین ارتباطات بیسیم را تحت پوشش قرار میدهد. واژه طراحی در این انجمن به ایجاد ، طرحریزی ، یکپارچه سازی یا مدیریت پروژهها در حوزه سیستمهای انتقال اطلاعات گفته میشود. با این نگرش انجمن در سال ۲۰۱۰ نسخه استاندارد خود را در حوزه دیتاسنتر تحت عنوان ” BICSI 002 ” کرد .
این استاندارد به صورت کامل و جامع بیشترین قواعد و مقررات مورد نیاز برای ساخت و راه اندازی و عملیاتی کردن و نگهداری دیتاسنتر در آن گنجانده شده که این موضوع موجب ایجاد نگرش جدیدی در این زمینه گردید و نه فقط قواعد اولیه بلکه نوع ، سطح ، دسته بندی های موجود نیز دچار تحول گردید و عملاً این استاندارد از نگاه کمیت نگر به نگاه کیفیت نگر تبدیل گردید .
موارد مهمی مانند طراحی فضاها ، سامانه های سرمایش و گرمایش ، ژنراتور ، تجهیزات غیر رایانه ای قابل نصب در فضای دیتاسنتر ، تاسیسات محیطی مانند آب ، برق ، فاضلاب ، سرویس بداشتی ، گازطبیعی ، سایر سوخت ها ، ملاحظات مربوط به انتخاب سایت دیتاسنتر و موقعیت جغرافیایی ، اقلیمی ، زمین شناسی ، زلزله خیر بودن منطقه ، وضعیت گسل های موجود در منطقه ، راه ارتباطی و دسترسی به دیتاسنتر ، فاصله با دریا ، فرودگاه و یا فاصله با اتوبان اصلی ، هم جواری با برج های مخابراتی و یا دکل های برق فشارقوی و خطرات مربوط به این حوزه ، مفاهیم کامل تر در مورد سامانه توزیع انرژی ، اصول باندینگ و گراندینگ ، سامانه های تهویه مطبوع مخصوص دیتاسنتر ، سامانه های کشف حریق و اطفاء خودکار آن و سامانه دسترسی و سامانه های حفاظت فیزیکی ، سامانه های هشدار دهنده و سامانه های نظارت تصویری که در استاندهای قبلی کمتر به آن پرداخته شده و یا اصلاً بحثی از آن به میان نیامده بود در این استاندارد به صورت تفصیلی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است .
ولی اساسی ترین مباحث این استاندارد عبارتند از:
۱-۲- افزایش کارایی دیتاسنتر در این استاندارد به شدت مورد توجه قرار گرفته و در اکثر موارد بحث کارایی در اولین مورد بررسی قرار گرفته و به آن توجه و دقت وافر شده است .
۲-۲- پیش بینی مبحث مربوط به افزونگی (Redundancy) که در استانداردهای قبلی موجود نبود
۳-۲- توسعه مبحث مربو ط به مونیتورینگ که در استاندارد قبلی مونیتورینگ شبکه دیتاسنتر بود که در این استاندارد به مونیتورینگ کل سامانه های دیتاسنتر توسعه داده شده است و نه فقط شبکه رایانه ای آن
۴-۲- نگهداری ها و شرایط ، محدودیت ها و الزامات آن که به صورت تفصیلی بیان شده است .
۵-۲- تغییر دسته بندی تجهیزات دیتاسنتر به تجهیزات فعال و غیر فعال و نحوه جابجایی و چگونگی نگهداری آنها
۶-۲- ایجاد شاخص های جدید برای ارزیابی کارایی مانند شاخص PUE (Power Usage Efficiency)
البته ذکر این نکته خالی از لطف نخواهد بود که تفاوت اساسی این استاندارد با استاندارد TIA942 در این است که این استاندارد اکثر حوزه هایی را که در استانداردهای ذکر شده ، دیده نشده و یا به صورت کلی به آن اشاره شده است را به صورت تفصیلی مورد بررسی قرار داده و برای هر کدام راه کاری کاربردی ارایه داده است .
۳- سازمان مهندسی گرما، سرما و تهویه مطبوع آمریکا
سازمان مهندسی گرما ، سرما و تهویه مطبوع امریکا که اصطلاحاً ASHRAE نامیده می شود در سال ۱۸۹۴ تاسیس شد که در حال حاضر دارای ۵۰ هزار عضو متخصص ساختمان در دنیا میباشد. تمرکز این انجمن بر روی بهرهوری انرژی و کیفیت هوای درونی ساختمان و سرمایش و گرمایش و پایداری در صنعت میباشد.
دو استاندارد ۱/۶۲ – ASHRAE نسخه ۲۰۱۰ که استاندارد بهبود کیفیت هوای داخل ساختمان در ساختمان های موجود و تعیین حداقل نرخ تهویه و دیگر اقدامات در نظر گرفته شده برای ارائه با کیفیت هوای داخل ساختمان برای ساکنان قابل قبول باشد مد نظر داشته و استاندارد ۱/۸۹BP – ASHRAE نسخه ۲۰۱۱ – که وظیفه تعیین حداقل الزامات مورد نیاز برای طراحی ، ساخت و ساز ، بهره برداری از هوای پاک با عملکرد بالا ساختمان های سبز را فراهم می کند در صنعت دیتاسنتر به شدت مورد استفاده می باشند .
۴-انجمن ملی حفاظت از آتش امریکا
انجمن ملی حفاظت از آتش امریکا که اصطلاحاً ( NFPA ) نامیده می شود بوده و در مقایسه با سایر سازمان های مشابه ، استانداردهای دارای با ارجحیت بالاتری را تولید نموده است و به جهت مرجع بودن این استانداردها معمولاً اکثر سازمان های مشابه نیز به استانداردهای آن احترام می گذارند اغلب سازندگان پمپ های آتش ناشنی به دلیل سخت گیرانه بودن استاندارد NFPA سعی می کنند از استانداردهای NFPA تبعیت نمایند .
در حوزه دیتاسنتر تعدادی از استانداردهای این انجمن کاربرد دارند به شرح ذیل به آنها می پردازیم :
۱-۴- استاندارد A12- NFPA
۲-۴- استاندارد ۱۳- NFPA
۳-۴- استاندارد ۲۰- NFPA
۴-۴- استاندارد ۷۰- NFPA
۵-۴- استاندارد ۷۲- NFPA
۶-۴- استاندارد ۷۵- NFPA
۷-۴- استاندارد ۲۰۰۱- NFPA
۸-۴- استاندارد ۲۰۱۰- NFPA
۵- موسسه مهندسان برق و الکترونیک :
مؤسسه مهندسان برق و الکترونیک ( Institute of Electrical and Electronics Engineers) که به IEEE معروف است یک سازمان بینالمللی حرفهای و غیر انتفاعی است که با آماده سازی و تدوین استاندارد برای صنایع برق و الکترونیک امریکا با هدف کمک به پیشبرد فناوری حوزههای وابسته به مهندسی برق و کامپیوتر می باشد
۶- کمیسیون بین المللی الکترونیکی :
کمیسیون بین المللی الکترونیکی ( IEC ) ، سازمان پیشرو جهان برای تهیه و انتشار استانداردهای بین المللی برای تمام فن آوری های الکتریکی، الکترونیکی در جهان است که با همکاری نزدیک با اتحادیه بین المللی مخابرات به صورت یکپارچه و مکمل و تشکیل کمیته های مشترک با اطمینان به تهیه استانداردهای بین المللی و انطباق سیستم های ارزیابی با این استانداردها اقدام می نمایند
۷- سازمان بین المللی استاندارد :
استانداردهایی که توسط سازمان بین المللی استاندارد ISO برای قانونمند کردن فرآیندهای اجرایی و نظارتی اختصاصی در حوزه فناوری اطلاعات تهیه و معرفی می شوند که با همکاری دیگر سازمان و موسسات فعال در این حوزه به صورت دائمی نسبت به تولید استانداردهای جدید و بازنگری و روزآمد سازی استانداردهای قبلی در حال فعالیت می باشند .
۸- موسسه غیر انتفاعی استاندارد :
موسسه غیرانتفاعی ملی استاندارد ANSI که بر روند ایجاد استانداردهای جامع اختیاری برای محصولات ، خدمات ، روندها ، سیستمها و کارمندان در امریکا با هدف تطبیق استانداردهای آمریکا را با استانداردهای جهانی و جهانی سازی آن و اعتباربخشی به استانداردهای تولید شده توسط نمایندگان موسسات استانداردسازی ، آژانسهای دولتی ، گروههای مصرفکننده ، شرکتها برای تضمین عملکرد و ویژگیهای یکسان برای محصولات فعالیت مینماید
۹- موسسه آپ تایم :
موسسه آپ تایم یک موسسه خصوصی غیر انتفاعی است که در سال ۱۹۹۳ در ایالت نیویورک کشور امریکا توسط کنت جی بریل بنا نهاده شده است.
این موسسه در سال ۲۰۰۹ پس از انتشار کتاب فارنهایت ۴۵۱ توسط ری بردبری به عنوان عضو مستقل به کنسرسیومی به نام گروه ۴۵۱پیوسته است.
موسسه آپ تایم یک سازمان مشاوره بی طرفانه با تمرکز بر بهبود عملکرد ، بازده ، قابل اعتماد و زیرساخت های حیاتی کسب و کار از طریق نوآوری ، همکاری ، و ارائه گواهی نامه های مستقل می باشد . این موسسه در زمینه آموزش ، انتشارات ، مشاوره ، صدور گواهینامه ، برگزاری کنفرانس و سمینار برای صنعت دیتا سنتر به صورت حرفه ای فعالیت می کند .
موسسه آپ تایم از بدو تأسیس بر روی مفاهیمی مانند درجه بندی و سطح بندی دیتا سنتر ، طبقه بندی درج رشد دیتا سنتر ها ، تعاریف مربوط به عملکرد زیرساخت دیتا سنتر ها فعالیت نموده و در نهایت به یک طرح استاندارد برای هدایت و سرمایه گذاری برای دیتا سنتر ها در سطح جهان دست یافته است . دسته بندی دیتا سنتر ها بر اساس یک روش استاندارد که مبنای آن تعیین سطح دسترس بودن دیتا سنتر می باشد صورت می گیرد . این موسسه همچنین راه کارهایی برای اندازه گیری بازگشت سرمایه گذاری (R.O.I) می باشد .
این موسسه صدور گواهینامه را بر اساس قواعد و مقررات و استانداردهایی خاصی که خود مبدع و طراح آن بوده به دو صورت انجام می دهد : ۱- صدور گواهینامه درجه بندی بر اساس اسناد طراحی این گواهینامه درجه بندی دیتا سنتر بر اساس اسناد و مدارک و نقشه ها محاسبات انجام شده در فاز طراحی دیتا سنتر تهیه شده است صورت می گیرد . ۲- صدور گواهینامه بر اساس تأسیسات ساخته شده این گواهینامه تنها بر اساس بررسی و تجزیه و تحلیل و آنالیز توپولوژی فیزیکی زیرساخت دیتا سنتر ها که به طور مستقیم بر عملیات دیتا سنتر تأثیر دارد صورت می گیرد .
بخش پنجم – نگرش های جدید :
توسعه استانداردهای حوزه دیتاسنتر ، باعث تغییر کلی و توسعه سطح نگرش های موجود در صنعت دیتاسنتر گردید .توسعه سطح نگرشها باعث تغییر نگاه ها به دستاسنتر ها گردید. این تغییر نگاه از تغییر نگرش های معماری دیتاسنتر شروع گردید به صورت که نگاه به دیتاسنتر به عنوان مرکزی برای سرویس دهی همانند یک مرکز تلفن شهری به یک مرکز استاندارد کسب و کار دارای نگرش های تجاری تبدیل شد .
این نغییر باعث تحول عظیم در حوزه طراحی دیتاسنترها شد. این تحول طراحی دیتاسنترها طراحی یک ساختمان دارای چند یوتیلیتی تبدیل به طراحی بر اساس اصولی چون سادگی ( Simplicity) ، دسترس پذیری Availability ، امنیت Security ، کارآیی performance ، قابلیت در دسترس بودن سرویس (Accessibility) ، قابلیت اطمینان (Reliability) و سایر اصولی دیگر کرد .
ادامه این تغییرات باعث تا تعاریف جدیدی مانند حوزه تجهیزات بحرانی و یا حوزه تجهیزات غیر بحرانی در این حوزه معرفی گردد .
ورود این تعاریف باعث تغییر ساختار مرسوم در دیتاسنتر شد به طوریکه دسته بندی های قبلی حذف و بخش های دسته های قبلی ، داخل این دو حوزه قرار بگیرند .
به طور مثال بخش برق تبدیل به بخش انرژی شد که خود شامل برق اصلی ، برق اضطراری و بخش تولید برق به بخش انرژی تبدیل و تحت حوزه تچهیزات بحرانی گرفت و یا اینکه بخش سرمایش و تهویه مطبوع و اعلام و اطفاء حریق دیتاسنتر نیز به بخش تچهیزات بحرانی وارد شدند و بخش دوربین ها و کنترل دسترسی و لوله کشی ها و یوتیلیتی ها به بخش تچهیزات غیر بحرانی منتقل شدند .
این تغییر نگرش ها در طراحی دیتاسنترها نیز اثرات فوالعادی برجایی گذاشت .
تغییر نگرش طراحی ، ساخت و عملیاتی سازی دیتاسنتر و در نهایت ممیزی و ارزیابی آن برای تعیین سطح دیتاسنتر جای خود را به طراحی بر اساس سطح بندی استاندارد و اجرای زیرساخت دیتاسنتر بر اساس طراحی در سطح مشخص شده داد .
این تغییر نگرشها از این لایه ها هم فراتر رفته و در حوزه مدیریت و نگهداری دیتاسنترها هم رسوخ پیدا کرد .
تغییر نگرش های مدیریت سنتی به مدیریت فرآیندی یکی از آثار این نغییرات بود که توسعه سطح پایش ها از مرکز عملیات شبکه (N.O.C) که فقط وظیفه پایش ، کنترل و نظارت بر سطح عملیاتی شبکه دیتاسنتر را به عهده داشت به پایش از طریق مرکز عملیات امنیت (S.O.C) که وظیفه پایش ، کنترل و نظارت کلیه تچهیزات بحرانی و همچنین تچهیزات غیربحرانی را به عهده دارد ر می توان نام برد.
تغییر نگرش در سطح سرویس نیز یکی دیگر از این آقار این تغییر نگرشهاست .توسعه سطح سرویس دهی از سطح بستر شبکه داخلی سازمان به سطح بالاتر که اکثر لایه های های کسب و کار سازمان را پوشش دهد را می توان در این بخش نام برد .
اقا دستتون درد نکنه خسته نباشید عالیییی بود
I’ve been lokonig for a post like this forever (and a day)